Premiera „Un-packing” w reż. Katarzyny Kalwat w T. Dramatycznym im. Gustawa Holoubka - w sobotę

Jak wyjaśnił, głównym źródłem do pracy nad scenariuszem i spektaklem była nominowana do Literackiej Nagrody Nike 2025 książka „Kamienie musiały polecieć. Wymazywana przeszłość Podlasia” Anety Prymaki-Oniszk. Autorka przełamuje w niej wieloletnie milczenie, przywracając głos białorusko-prawosławnej mniejszości w Polsce i odkrywa wymazywaną warstwę lokalnej historii. A my na bazie tego reportażu spróbowaliśmy zbudować mosty dramaturgiczne, teatralne pomiędzy wydarzeniami historycznymi na Podlasiu, a tym co odczuwamy, gdy myślimy o przyszłości - wyjaśnił Mikita Iłynczyk.

Akcja przedstawienia rozgrywa się w Polsce w roku 2029. „Unia Europejska się chwieje. Empatia staje się gestem medialnym, program integracyjny – polityczną pułapką, a »gościnność« – reżyserowanym formatem politycznego reality show” - napisano w zapowiedzi.

Pytany, kim są bohaterowie spektaklu, Mikita Iłynczyk powiedział: - dla mnie fascynująca jest swego rodzaju przypadkowość w naszym zespole. - Mamy bardzo różnorodny tożsamościowo zespół aktorski. Najbardziej mnie zaskoczyło, że na przykład dwoje aktorów, małżeństwo z Wrocławskiego Teatru Współczesnego, Tomasz i Magdalena Taranta pochodzą z Hajnówki na Podlasiu i są rdzennymi Białorusinami. W trakcie przedstawienia poniekąd „odpakowują” swoje rodzinne archiwum - wyjaśnił autor scenariusza. - Dla mnie to najbardziej subtelny, wrażliwy moment w tym spektaklu - ocenił.

- Głównym bohaterem jest anonimowa postać określona jako Autor. Gra go Kiryl Masheka - performer i aktor z Białorusi, który miał bolesne doświadczenia z reżimem Łukaszenki, był więziony. Dla niego to bardzo ważne przedstawienie, bo po uwolnieniu z więzienia od razu przyjechał do Europy. Jest to jego pierwsza rola i od razu grana w języku polskim - wyjaśnił Mikita Iłynczyk.

Jak zaznaczono w zapowiedzi, punkt wyjścia spektaklu „Un-packing” przypomina kolejny viralowy format. Tuż przed wyborami do Parlamentu Europejskiego ekipa programu telewizyjnego „Nasz dom. Wasz dom” odwiedza lewicową kandydatkę, która gości u siebie uchodźców z Białorusi. „Kamery rejestrują emocje, napięcia, rodzinne dramaty. Ale coś idzie nie tak. W zagraconym kartonami mieszkaniu uruchamia się łańcuch zdarzeń – prywatne traumy spotykają się z niewygodną historią Podlasia, nierozliczoną przeszłością, polityczną grą i wypartą tożsamością. Rzeczywistość pęka - a wraz z nią wyobrażenie o Europie - otwartej, empatycznej i demokratycznej” - napisano.

Spektakl Katarzyny Kalwat i Mikity Iłynczyka to dystopijne political fiction z pogranicza groteski i dokumentu. To także opowieść o rodzinie, która staje się społeczną soczewką pełną napięć i nieporozumień.

Przedstawienie ukazuje Europę w stanie rozpadu, w której migranci stają się kartą przetargową w kampaniach wyborczych, a narracje o solidarności i otwartości okazują się polityczną fikcją.

Jak podkreślono, „Un-packing” to opowieść o przeszłości i przyszłości - o świecie, w którym liberalne odpowiedzi zawodzą, a radykalne idee zyskują poparcie.

Reżyseria - Katarzyna Kalwat. Dramaturgia - Mikita Iłynczyk. Przestrzeń - Zbigniew Libera. Kostiumy, opracowanie scenografii - Tasha Katsuba. Muzykę skomponował Wojciech Błażejczyk. Współpraca dramaturgiczna i konsultacje językowe na pierwszym etapie pracy nad scenariuszem - Roman Pawłowski.

Występują: Mariusz Drężek (Wujek Mieczysław), Robert T. Majewski (Operator Oskar), gościnnie Kiryl Masheka (Autor), Marta Ojrzyńska (Marta Wyklęcka), Ewelina Paszke-Lowitzsch z Wrocławskiego Teatru Współczesnego (Joanna Jachimczuk), Dominik Smaruj z Wrocławskiego Teatru Współczesnego (Jan Maria), Magdalena Taranta z Wrocławskiego Teatru Współczesnego (Migrantka Walia) i Tomasz Taranta z Wrocławskiego Teatru Współczesnego (Migrant Denis).

Dyrekcja teatru uprzedza, że spektakl porusza kontrowersyjne tematy historyczne i polityczne. W przedstawieniu pojawia się scena z paleniem papierosa.

Przedstawienie rekomendowane jest dla widzów powyżej 16. roku życia.

Spektakl jest koprodukcją Teatru Dramatycznego i Wrocławskiego Teatru Współczesnego im. Marii i Edmunda Wiercińskich. Prapremiera wrocławska: 14 czerwca 2025 r.

Premiera warszawska - 27 września o godz. 19 na Dużej Scenie Teatru Dramatycznego w Warszawie. Kolejne przedstawienie - 28 września.

Przedstawienie jest grane z napisami w języku białoruskim i angielskim.(PAP)

gj/ dki/